Tips voor zelf thuis brood bakken

Tips over zelf thuis brood bakken met zuurdesem

Kennis delen over zelf brood bakken

Graag delen we onze brood-kennis met je. Dit doen we op de broodcursus, maar ook met tips hier op de website. Wil je onze complete reader van de broodcursus ontvangen? Vraag hem dan hier aan!

Brood bakken met zuurdesem

Een moederdeeg, of zuurdesem is deeg dat in leven wordt gehouden door het te voeden met meel. Wel moet je af en toe een deel wegdoen of gebruiken, anders wordt het de zuur. Het is ook mogelijk om dagelijks een stukje deeg te bewaren en dat weer toe te voegen aan de volgende dag. Een zuurdesem bevat vooral (melkzuur)bacteriën en zeer weinig gist. Ook is het geen Saccharomyces Cerevisiae, maar Saccharomyces Exiguus. De bacteriën zijn dus vooral lactobacillen (vooral Lacto Brevis, Lacto Plantarum en Lacto Sanfrancisco). De melkzuurbacteriën zijn onder te verdelen in homofermentatieve en heterofermentatieve. Homofermentatieve melkzuurbacteriën ‘eten’ glucose en vormen hierbij overwegend melkzuur. Heterofermentatieve melkzuurbacteriën ‘eten’ glucose en vormen behalve melkzuur grote hoeveelheden azijnzuur, alcohol en kooldioxide. Gisten ‘eten’ glucose en vormen alcohol en kooldioxide.

Het zuur in zuurdesem bestaat voor circa 75% uit melkzuur en 25% uit azijnzuur. Doordat de microflora per regio verschilt, geven verschillende desems verschillende smaken. De gisten uit het desem zorgen voor de luchtbelletjes in het brooddeeg. De melkzuurbacteriën uit het desem zorgen voor een kleine hoeveelheid luchtbelletjes, voor een grote hoeveelheid smaakstoffen in het brooddeeg. Verder bevorderen melkzuurbacteriën de elasticiteit van de glutendraadjes, waardoor een soepeler deeg ontstaat. Dit geeft een betere ‘beet’ van de kruim van het gebakken brood. Snijdbaarheid, malsheid en houdbaarheid verbeteren eveneens.

Het doel van toevoegen van natuurdesem

De reden waarom natuurdesem zowel vroeger als vandaag de dag wordt toegevoegd, is vanwege het aandeel rogge in het brood. Dit wordt veel toegepast in Duitsland, Scandinavië en Oost Europa, waar veel met rogge in brood wordt gewerkt. Zonder desem is het vrijwel onmogelijk om roggebrood te maken dat ook nog gaar wordt. Dit komt door de samenstelling van rogge. Rogge bevat in tegenstelling tot tarwe:
1) Veel minder gluten (glutenine, gliadine)
2) Meer pentosanen (8-10%)
3) Meer enzymen die onoplosbare koolhydraten (zetmeel) afbreken

1) Minder gluten in rogge
Omdat de rogge minder gluten bevat heeft het brood minder samenhang en minder gashoudend vermogen. Het brood heeft daarom ook minder volume.

2) Meer pentosanen
Pentosanen behoren tot de groep hemicellulosen, dit zijn in water oplosbare en niet oplosbare koolhydraten. De niet in water oplosbare pentosanen zijn o.a. arabinose, xylose, arabinogalactaan en ?-glucaan. De onoplosbare pentosanen-proteine-complexen worden ook wel zwelstoffen of gomstoffen genoemd, die zorgen voor een hoge wateropname. Door het zuur van het desem worden de pentosanen steviger waardoor de verwerkingseigenschappen van het deeg beter worden. Dit heeft ook een positieve invloed op de kruimstructuur (spekeriger) en de malsheid.

3) Werking enzymen
Rogge bevat in verhouding tot tarwe meer enzymen (amylasen). Enzymen kunnen enkel en alleen hun werk doen als het zetmeel ontsloten (=verstijfseld of beschadigd) is. Mechanische beschadiging wordt bijvoorbeeld veroorzaakt door het maalproces. Maar deze ontsluiting gaat sneller door verhitting in een vochtige omgeving. De verstijfseling van rogge zetmeel begint op een lagere temperatuur dan tarwe, waardoor er eerder en daarmee ook meer zetmeel omsloten wordt.

Amylasen kunnen dus eerder met hun werk beginnen wat een snellere afbraak van het roggezetmeel tot vervolg heeft. Hoe minder oorspronkelijk zetmeel er overblijft, hoe minder goed het brood ‘gaar’ zal bakken. Het is bekend dat enzymen minder goed hun werk doen in een zuurdere omgeving (=lage PH) door toevoeging van desem wordt de PH van het deeg iets lager waardoor enzymen minder goed werken en zodoende de afbraak van het zetmeel zal remmen. Op deze wijze blijft er voldoende bindkracht over om het brood te laten verstijfselen waardoor het brood werkelijk “gaar” kan bakken.

Door de enzymactiviteit ontstaan enkelvoudige suikers die zorgen voor een mooie korstkleur van het brood. Door verhitting worden enzymen volledig onwerkzaam en hebben na het bakken geen functie meer.

Tegenwoordig worden steeds vaker verschillende desems toegepast om meer smaak te geven. Dit is onder andere nodig omdat de productiemethoden en broodprocessen sneller gaan dan vroeger. Meestal is voor smaakontwikkeling de factor tijd belangrijk. Hoe langer de procestijden, hoe meer smaak er wordt ontwikkeld.

Recept: zelf zuurdesem maken

(Recept: Edwin Klaasen van Broodheeren)

Dag 1
200 gr. roggemeel
200 gr. water
Mengen met een spatel en op 20 graden wegzetten.

Dag 2
50 gr. roggemeel
50 gr. water
Voeg toe aan het mengsel van dag 1.

Dag 3
50 gr. roggemeel
50 gr. water
Voeg toe aan het mengsel van dag 1 en 2.
Nu treed er verandering op.
Aan de luchtbellen kun je zien dat er zich een gas ontwikkeld.
Volume neemt toe.

Dag 4
50 gr. roggemeel
50 gr. water
Weer voorzichtig bijmengen.
Er komt een duidelijk een geur van yoghurt en azijn van het mengsel.

Dag 5
50 gr. roggemeel
50 gr. water
Inmiddels is er een starter zich aan het vormen.
Voorzichtig bijmengen.

Dag 6
50 gr. roggemeel
50 gr. water
De starter heeft een pH van ongeveer 4.
De starter is klaar voor gebruik, maar zal aan kracht toenemen zolang je hem elke 2 à 3 dagen bijvoed.

Zuurdesem bewaren
De opslagruimte moet altijd koel zijn, denk daarbij aan een kelder van circa 10 à 12 °C. Je kunt hem in de vriezer of koeling bewaren, maar dan moet je hem eerst 2 dagen bijvoeden op 12 °C voor gebruik.

Meer weten over brood bakken, zuurdesembrood en recepten? Volg dan onze broodcursus!

Cursusdata

03
APR
Pizza cursus “Perfecte Pizza” – Hele dag
3 april 2024
Uitverkocht!
04
APR
Pizza cursus “Perfecte Pizza” – Hele dag
4 april 2024
Gaat door, laatste plekken!
13
APR
Brood workshop “Perfecte Croissants Enzo”
13 april 2024 (ochtend)
Gaat door, laatste plekken!
13
APR
Brood workshop “Perfecte Croissants Enzo”
13 april 2024 (middag)
Gaat door, laatste plekken!
20
APR
Pizza workshop “Bewezen Beter Bakken”
20 april 2024 om 11:00
Gaat door, laatste plekken!
20
APR
Pizza workshop “Bewezen Beter Bakken”
20 april 2024 om 15:00
Gaat door, laatste plekken!
30
MEI
Pizza workshop “Bewezen Beter Bakken”
30 mei 2024 om 15:00
31
MEI
Pizza workshop “Bewezen Beter Bakken”
31 mei 2024 om 15:00
31
MEI
Cursus “Fantastisch Frans Brood Bakken”
31 mei & 1 juni 2024
08
JUN
Workshop super zuurdesem brood bakken
8 juni 2024 (ochtend)
Gaat door, laatste plekken!
08
JUN
Workshop super zuurdesem brood bakken
8 juni 2024 (middag)
Gaat door, laatste plekken!
04
OKT
Pizza workshop “Bewezen Beter Bakken”
4 oktober 2024 om 15:00
05
OKT
Pizza workshop “Bewezen Beter Bakken”
5 oktober 2024 om 11:00
05
OKT
Workshop super zuurdesem brood bakken
5 oktober 2024 (ochtend)
05
OKT
Pizza workshop “Bewezen Beter Bakken”
5 oktober 2024 om 15:00
05
OKT
Workshop super zuurdesem brood bakken
5 oktober 2024 (middag)
18
OKT
Cursus “Fantastisch Frans Brood Bakken”
18 & 19 oktober 2024
02
NOV
Workshop super zuurdesem brood bakken
2 november 2024 (ochtend)
02
NOV
Workshop super zuurdesem brood bakken
2 november 2024 (middag)
16
NOV
Workshop super zuurdesem brood bakken
16 november 2024 (ochtend)
16
NOV
Workshop super zuurdesem brood bakken
16 november 2024 (middag)
27
NOV
Pizza cursus “Perfecte Pizza” – Hele dag
27 november 2024
28
NOV
Pizza cursus “Perfecte Pizza” – Hele dag
28 november 2024
29
NOV
Cursus “Fantastisch Frans Brood Bakken”
29 & 30 november 2024
00
MND
Culinaire citytrip naar Rome
Najaar 2024
Gratis kennis pakket “Super pizza bakken”
Gratis kennis pakket “Echt Goed Brood Bakken”
Steven de Ruig
Steven de Ruig
@stevenderuig
Read More

Alle cursussen die ik bij Robert gedaan heb zijn top.

Doen!
Wim Geerling
Wim Geerling
@wim.geerling.3
Read More

Na de broodcursus ook de fermentatiecursus gedaan. Ik kan niet anders zeggen dan dat ik genoten heb. Inspiratie, leerzaam, vakkundig en gezellig. Een aanrader!
Marjolein Breukhoven
Marjolein Breukhoven
@marjoleinbreukhoven
Read More
Erg inspirerende en super veelzijdige cursus over vlees! Een welbespraakte Robert en Meneer Wateetons slepen je enthousiast door de theorie heen, met een leuke mix van vlees zelf verwerken. Wie verdieping wil: een must!
Marie Florence van Es
Marie Florence van Es
@marieflorencevanes
Read More

Inspirerende cursus! Ik heb aardig wat ervaring met het maken van pasta en het koken van risotto, maar ik heb van de cursus veel meer geleerd dan verwacht.
Carlo Kool
Carlo Kool
@carlokool
Read More

Superleuke cursus en lekker veel info om na te lezen. Een mooie investering in mezelf!
Arnout Bijlard
Arnout Bijlard
@arnoutbijlard
Read More

De cursussen zijn goed verzorgd, op niveau maar ook toegankelijk. Opgewekt gebracht door de enthousiaste docenten.

Hulde Robert!
Frédérique de Boer
Frédérique de Boer
@frédériquedeboer
Read More

Pas heb ik de samen met m'n moeder de theecursus gevolgd. Leerzaam en supergezellig! Mariëlla Erkens en Robert Verweij zijn TOP!
Esther Senden
Esther Senden
@esthersenden
Read More

Met veel plezierl diverse cursussen gevolgd bij TeesT. Pizza, brood, vlees, pasta en sushi. Altijd verzorgd door een "vakidioot" met humor, waardoor de cursussen behalve zeer leerzaam ook mega leuk zijn. Aanrader!
Jeichien Plantema
Jeichien Plantema
@jeichienplantema
Read More

Al twee keer een cursus gevolgd! Leuk en leerzaam met humor en de beste begeleiders op hun vakgebied!
Previous
Next

CULINAIRE TOP DOCENTEN

Onze culinaire docenten zijn stuk voor stuk toppers op hun vakgebied. Vakidioten met bergen kennis en een aanstekelijk enthousiasme van wie je echt beter gaat leren koken. We zijn trots op ons culinaire team want ons team is de basis van ons succes. Samen hebben we duizenden (hobby)koks beter leren koken. Uiteraard delen we zoveel mogelijk recepten, kooktechnieken & video met jou!
TOP DOCENTEN
Winkelwagen
Scroll naar boven